Ο άνθρωπος του μετρό

Πολιτική, οικονομία, επικαιρότητα. Κάποια στιγμή νιώθεις να πνίγεσαι και να μην αντέχεις άλλο, και προσπαθείς να στρέψεις το βλέμμα σου αλλού. Εγώ όταν θέλω να ηρεμήσω, στρέφω την προσοχή μου στους τοίχους της πόλης μου. Κι εκεί πάντα βρίσκω κάτι να μου κινήσει την προσοχή.

Αυτή τη φορά νιώθω την ανάγκη να το βουλώσω και να αφήσω να μιλήσουν οι εικόνες – αρκετά με τα ηλίθια σχόλιά μου. Δε νομίζω ότι χρειάζεται να ξέρετε ούτε πού τις βρήκα, ούτε τι πιστεύω γι’αυτές. Επομένως, αυτές είναι οι τελευταίες λέξεις του post πριν αρχίσουν οι φωτογραφίες. Enjoy.

(πρώτη δημοσίευση εδώ – ρίξτε μια ματιά και στο υπόλοιπο site…)

Αλλά ο γιατρός είχε μεταμορφωθεί σε προϊστορικό πουλί και είχε φύγει από το ανοιχτό παράθυρο, που πλέον ήταν φινιστρίνι πλοίου.

Οι απόψεις, ως γνωστόν, είναι σαν τις κωλοτρυπίδες: Όλοι έχουν από μία. Τι γίνεται, όμως, όταν αγνοείς την ύπαρξή μιας άποψης, δηλαδή την έχεις, αλλά νομίζεις ότι δεν την έχεις; Ε, για καλό δεν είναι.

Σκέψου για παράδειγμα τους άνδρες που λένε «εγώ με τους γκέι δεν έχω κανένα πρόβλημα». Και μετά βλέπουν ένα ζευγάρι ομοφυλόφιλων και αλλάζουν πεζοδρόμιο, λες και κινδυνεύουν να κολλήσουν αδελφίτιδα. Ή παρεξηγούνται αν τους θίξεις τον ανδρισμό τους. Ή αναφέρονται σε αυτούς με απαξιωτικές εκφράσεις. Αυτοί οι άνδρες θα διατρανώνουν πάντα την άποψή τους ότι δεν είναι σεξιστές, και θα το πιστεύουν και οι ίδιοι. Όμως θα κάνουν λάθος.

Άλλο κλασικό παράδειγμα; «Εγώ με τους μετανάστες δεν έχω κανένα πρόβλημα». Και μετά αρχίζουν τα «αμάν πια μ’αυτούς τους μαύρους στα φανάρια, ας τους μαζέψει κάποιος», και τα «σιγά μην αφήσω φιλοδώρημα στον Αλβανό», και τα «τι δουλειά έχουν οι Αλβανοί και οι μαύροι να παίζουν στην Εθνική Ελλάδος» και τα τοιαύτα. Είναι αυτό που λέμε «δεν είμαι εγώ ρατσιστής, αυτοί είναι μαύροι». Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν ακράδαντα ότι δεν είναι ρατσιστές, και υπερηφανεύονται γι’αυτό από καιρού εις καιρόν. Κι όμως, κάνουν λάθος.

Η άποψη που εκφράζεις εν αγνοία σου είναι πιο επικίνδυνη από αυτήν που εκφράζεις εν γνώσει σου. Γιατί όταν σχηματίζεις εν γνώσει σου μία άποψη, τη βασίζεις σε κάποια λογική, και με τον ίδιο τρόπο που τη σχηματίζεις μπορείς αύριο να την αλλάξεις, αν αλλάξουν τα δεδομένα. Την άποψη που δεν γνωρίζεις ότι έχεις δεν μπορείς να την αλλάξεις, αφού αρνείσαι την ύπαρξή της. Ακόμα κι αν είναι θεμελιωδώς λανθασμένη ή εντελώς ασύμβατη με όσα πιστεύεις εν γνώσει σου.

Αυτές οι σκέψεις με οδηγούν στο εξής συμπέρασμα: Αν κάτι έχουμε να φοβόμαστε ως κοινωνία δεν είναι το γραφικό και ανοιχτά ακροδεξιό ΛΑ.Ο.Σ., αλλά όλοι εκείνοι που εν αγνοία τους υποστηρίζουν ακροδεξιές απόψεις χωρίς να το καταλαβαίνουν. Όλοι εκείνοι που στα νιάτα τους ήταν αριστεροί, μετά τους μάγεψε η ρητορεία του ΠΑΣΟΚ και σήμερα βρίσκονται μπερδεμένοι ανάμεσα σε κόμματα που δεν τους εκφράζουν, απορρίπτοντας μετά βδελυγμίας το ΛΑ.Ο.Σ. επειδή είναι ανοιχτά ακροδεξιό, αλλά ενστερνιζόμενοι πολλές από τις θέσεις του. Όλοι εκείνοι που στις επόμενες εκλογές με τις ψήφους τους θα γείρουν τη ζυγαριά υπέρ του ενός ή του άλλου κόμματος, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού τους εν αγνοία τους την ατζέντα του «μισητού» κόμματος. Όλοι οι εν αγνοία τους ακροδεξιοί.

Αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχεί δεν είναι η παρουσία ενός ακροδεξιού κόμματος στη Βουλή, ούτε η παρουσία τεσσάρων γραφικών ακροδεξιών σε μία «κυβέρνηση συνεργασίας» (εξάλλου, αν δεν συμμετέχουν ακροδεξιοί σε μία μη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, σε ποια κυβέρνηση θα το κάνουν;). Αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχεί είναι η ακροδεξιά στροφή που δείχνουν να κάνουν τα λεγόμενα «μεγάλα» κόμματα, αλλά και πολλοί από τους ψηφοφόρους τους. Ο κίνδυνος δεν είναι κάπου μακριά, αλλά ανάμεσά μας. Και μπορεί να είναι και μέσα μας, κι εμείς να μην το καταλαβαίνουμε.

Και ας σκεφτούμε και το εξής: Πόσοι χαίρονται να τους κυβερνάει ο Άδωνις και ο Βορίδης; Λογικά το 6% των ψηφοφόρων, που ψήφισε ΛΑΟΣ. Πόσοι όμως θα χαιρόντουσαν να τους κυβερνούν άνθρωποι με τις ίδιες απόψεις, που όμως έχουν ένα πιο μετριοπαθές προφίλ; Αυτό θα πρέπει να μας προβληματίσει.

(σαν σήμερα πριν από τέσσερα χρόνια είχα τη φαεινή ιδέα να «μεταφέρω» τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στη σημερινή εποχή και να αναρωτηθώ πώς θα αντιδρούσαν τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Διάβασα ξανά εκείνο το post, και συνειδητοποίησα ότι κάποια πράγματα έχουν αλλάξει από τότε, κάποια άλλα όμως καθόλου. Το «πείραξα» λίγο, λοιπόν, και ιδού τι θα βλέπαμε και θα διαβάζαμε αν η εξέγερση του Πολυτεχνείου συνέβαινε σήμερα…)

(δελτίο ειδήσεων Mega Channel, ώρα 20:00 ακριβώς – before the tanks)

– Καλησπέρα σας κυρίες και κύριοι. Με αγωνία παρακολουθεί το πανελλήνιο τις δραματικές σκηνές που εκτυλίσσονται από τα ξημερώματα στον χώρο του Πολυτεχνείου. Ομάδα κουκουλοφόρων έχει καταλάβει το κτίριο, από το οποίο συνεχώς ακούγονται συνθήματα κατά της κυβέρνησης, καθώς και το συνηθισμένο πια «να καεί-να καεί το μπιπ η Βουλή». Ο στρατός είναι σε θέση ετοιμότητας και οι εντολές του Πρωθυπουργού είναι σαφείς: “Ανακατάληψη του Πολυτεχνείου με οποιοδήποτε κόστος”.

(ακολουθεί ρεπορτάζ με αποκλειστικές εικόνες από τις καταστροφές που έχουν προκαλέσει οι καταληψίες στον χώρο)

– Μάλιστα…Γιάννη Πρετεντέρη, ποιο είναι το σχόλιό σου;
– Όλγα μου, το πράγμα εδώ είναι σαφές: Ένα τσούρμο καλόπαιδα έχουν καταλάβει με το έτσι θέλω έναν ιστορικό χώρο και νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλουν εκεί μέσα. Ε, όχι, αυτό είναι απαράδεκτο! Να ασχολούμαστε δηλαδή τώρα όλοι εμείς με τις αλητείες των γνωστών-αγνώστων! Ε, όχι!
– Παύλο Τσίμα, τι λες κι εσύ;
– Αν και συμφωνώ με τον Γιάννη σε κάποια από αυτά που είπε, νομίζω ότι η οργή των φοιτητών είναι εν μέρει δικαιολογημένη. Οι νέες εξαγγελίες της κυβέρνησης δημιουργούν ένα αδιέξοδο στην εκπαίδευση και τα παιδιά λογικό είναι να ξεσηκωθούν για ένα καλύτερο μέλλον, αν και διαφωνώ κάθετα με τον τρόπο που επιλέγουν να το κάνουν.
– Έχουμε κοντά μας και τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ, κ. Γιώργο Καρατζαφέρη, ο οποίος θα μας δώσει τη δική του άποψη για τα γεγονότα.
– Όχι απλά τη δική μου άποψη, κυρία Τρέμη, αλλά την άποψη που εκφράζει σύσσωμος ο ελληνικός λαός, τον οποίο εκπροσωπώ με την παρουσία μου στο ελληνικό κοινοβούλιο και τη συμμετοχή μου στην κυβέρνηση συνεργασίας. Αυτοί οι αλήτες που εδώ και δεκαετίες εκμεταλλεύονται το πανεπιστημιακό άσυλο για να καλύψουν τις παράνομες δραστηριότητές τους είναι οι ίδιοι που σήμερα βεβηλώνουν ένα από τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Όταν εγώ είχα εισηγηθεί στη Βουλή την κατάργηση του ασύλου και την 24ωρη περιφρούρησή των Πανεπιστημίων από ειδικούς αστυνομικούς, κανείς δεν με υποστήριξε. Αυτά τα λάθη πληρώνουμε τώρα όλοι, κυρία Τρέμη. Και για όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ, που υποθάλπει τέτοια υποκείμενα στις τάξεις του. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με ιστορία χιλιάδων χρόνων, είναι η χώρα στην οποία γεννήθηκε η δημοκρατία, η μπέσα και το φιλότιμο, και αυτό δεν αλλάζει.
– Ευχαριστούμε κύριε Καρατζαφέρη, πάμε και τον πρόεδρο της Δημοκρατικής Αριστεράς, κ. Κουβέλη, να μας πει κι αυτός τη γνώμη του για τα γεγονότα.
– Καλησπέρα κ. Τρέμη, εμείς ως Δημοκρατική Αριστερά καταδικάζουμε απερίφραστα την κατάληψη του Πολυτεχνείου. Όσο και αν κατανοούμε την οργή του κόσμου για την κακή διακυβέρνηση της χώρας, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να δείξει κανείς την αντίθεσή του, και όχι δια της βίας. Και ειδικά της βίας απέναντι σε ένα κτίριο που συμβολίζει την ιστορία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και οπωσδήποτε αξίζει περισσότερο σεβασμό. Επαναλαμβάνω, καταδικάζουμε απερίφραστα αυτές τις ενέργειες, που δεν έχουν καμία θέση στη δημοκρατία.
– Ευχαριστούμε και τον κύριο Κουβέλη, και τώρα περνάμε στο άλλο καυτό θέμα των ημερών, που δεν είναι άλλο από την φιλανθρωπική εκδήλωση στην οποία παρέστη η πρέσβειρα καλής θέλησης της UNESCO, κ. Μαριάννα Βαρδινογιάννη…

(δελτίο ειδήσεων ΝΕΤ, 21:00 και κάτι – after the tanks)

– Καλησπέρα σας κυρίες και κύριοι. Μικρής έκτασης συμπλοκές σημειώθηκαν τα ξημερώματα μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο, μεταξύ μερίδας αναρχικών και διμοιρίας τεθωρακισμένων του στρατού, συμπλοκές που προκάλεσαν επιπόλαια τραύματα και λεκέδες από αίμα σε αρκετά τανκς. Η αστυνομία προέβη σε συλλήψεις και κηδείες αναρχικών, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έκανε λόγο για συντονισμένη επιχείρηση των εμπλεκομένων φορέων, που αντιμετώπισαν με απόλυτη επιτυχία μία μειοψηφία ταραχοποιών που υποκινούνται από τον ΣΥΡΙΖΑ και εξωκοινοβουλευτικές ομάδες.

(ακολουθεί ρεπορτάζ με αποκλειστικές εικόνες από τις καταστροφές που έχουν προκαλέσει οι καταληψίες στον χώρο)

Έχουμε μαζί μας τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρήστο Παπουτσή. Τι ακριβώς συνέβη χθες το βράδυ στο Πολυτεχνείο, κύριε Παπουτσή;
– Αυτό που συνέβη, κυρία Στάη, ήταν ότι μια μικρή μερίδα αναρχικών, σαφώς υποκινούμενη από πολιτικές δυνάμεις του αριστερού χώρου, κατέλαβε τον χώρο του Πολυτεχνείου και επιτέθηκε βίαια στα τεθωρακισμένα που είχαν καταφτάσει για να επιβάλλουν την τάξη, προκαλώντας σοβαρές υλικές ζημιές. Μετά από αυτήν την απρόκλητη επίθεση, και σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, τα τεθωρακισμένα μπήκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, αφού είχαν ανάψει τα προειδοποιητικά φώτα τους – και το τονίζω αυτό – και έλυσαν ειρηνικά την κατάληψη. Κατόπιν αυτού, οι αστυνομικοί συνέλαβαν τους καταληψίες, οι οποίοι θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη σύντομα. Ήταν μία ακόμα μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησής μας.
– Τα κόμματα της Αριστεράς πάντως σας κατηγορούν για υπερβολική χρήση βίας…
– Κυρία Στάη, μάλλον δεν έχετε κατανοήσει, ούτε εσείς ούτε πολύ περισσότερο τα κόμματα της Αριστεράς ότι αυτό που συνέβη σήμερα ήταν μία δριμεία επίθεση στη δημοκρατία μας. Δεν μπορούσαμε να μείνουμε αμέτοχοι και να αφήσουμε τους κουκουλοφόρους να βεβηλώσουν αυτό το τόσο σπουδαίο κτίριο του Πολυτεχνείου. Εξάλλου, εμείς δεν επιτεθήκαμε, απλά αμυνθήκαμε στις επιθέσεις τους. Δε φταίμε εμείς που αυτοί επιτέθηκαν με πέτρες κι εμείς αμυνθήκαμε με τανκς. Και θέλω να στείλω ένα μήνυμα στις πολιτικές δυνάμεις που υποθάλπουν τέτοιους εγκληματίες στους κόλπους τους, και να τους πω ότι με τις καταδικαστέες πρακτικές τους θέτουν σε κίνδυνο τη δημοκρατία μας, και αυτό είναι κάτι που δε θα το επιτρέψουμε.
– Ισχύει δηλαδή αυτό που ακούγεται σαν φήμη, ότι σκοπεύετε να θέσετε εκτός νόμου τον ΣΥΡΙΖΑ;
– Είναι μία συζήτηση που γίνεται ακόμα και δεν μπορώ να σας απαντήσω κάτι πάνω σ’αυτό.
– Σας ευχαριστώ για τη συνομιλία, κύριε Παπουτσή, και τώρα να συνδεθούμε με την αίθουσα σύνταξης για να δούμε πώς αντιδρούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης στα σημερινά γεγονότα, που αμαυρώνουν για μία ακόμα φορά την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό…

(δελτίο ειδήσεων Star, ώρα 19:46)

Πάταγο κάνει στην Ιταλία ένα νέο τηλεπαιχνίδι, στο οποίο συμμετέχουν μόνο γυναίκες με διαστάσεις φωτομοντέλου, οι οποίες δεν διστάζουν να δείξουν τα πλούσια προσόντα τους στον φακό, ανεβάζοντας την τηλεθέαση και την τεστοστερόνη των τηλεθεατών στα ύψη.

(«Φάκελοι», ΣΚΑΪ, τη Δευτέρα μετά την εξέγερση)

– Καλησπέρα σας κυρίες και κύριοι, απόψε οι «Φάκελοι» φιλοξενούν τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, κ. Πάγκαλο. Καλησπέρα κύριε Πάγκαλε.
– Καλησπέρα σας, κύριε Παπαχελά.
– Ας ξεκινήσουμε με το μεγάλο ζήτημα των ημερών.
– Το αν θα πάρουμε την έκτη δόση, εννοείτε;
– Όχι, αναφέρομαι στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
– Μα κύριε Παπαχελά, έχω ήδη πει τη γνώμη μου σχετικά, δέκα καλόπαιδα ταμπουρώθηκαν εκεί στο Πολυτεχνείο και νόμιζαν ότι κάτι πέτυχαν. Και όπως ήταν φυσικό ο κρατικός μηχανισμός ανταποκρίθηκε άριστα και κατέστειλε τους βίαιους ταραξίες με τον πιο ειρηνικό τρόπο που θα μπορούσε.
– Μα είχαμε νεκρούς, κύριε Πάγκαλε.
– Κοιτάξτε, οι δικές μου πληροφορίες λένε ότι πρόκειται για προβοκάτσια, σκοτώθηκαν δηλαδή αναμεταξύ τους οι ταραξίες για να κατηγορήσουν μετά την αστυνομία και τον στρατό. Είναι γνωστή τακτική των κομμουνιστών και των συριζαίων η προβοκάτσια, δεν είναι κάτι καινούργιο. Ας μην πέφτουμε λοιπόν στην παγίδα τους. Ας μιλήσουμε για κάτι πιο σοβαρό, όπως είναι η εξασφάλιση της έκτης δόσης.
– Πρέπει να πω ότι με εντυπωσιάζει η ευκολία με την οποία περνάτε από το ένα θέμα στο άλλο.
– Είμαι ζουζούνι, γι’αυτό.

(εξώφυλλο εφημερίδας “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”, έκτακτο παράρτημα)

ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Άθλια επίθεση του στρατού σε βάρος άοπλων φοιτητών
Εκατοντάδες νεκροί, χιλιάδες τραυματίες
Καταδικάζει τα γεγονότα η Αριστερά, “απόλυτη επιτυχία” βάφτισε το φιάσκο η Κυβέρνηση

(εξώφυλλο εφημερίδας “ΕΣΤΙΑ”, έκτακτο παράρτημα)

ΑΛΗΤΕΙΑ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Αθλία επίθεσις αναρχικών εις βάρος άοπλων τανκς
Εκατοντάδες γρατζουνιές, χιλιάδες μώλωπες
Υποκινούμενη εκ της Αριστεράς η εξέγερσις, άριστη αντίδρασις του κρατικού μηχανισμού
Αποκλειστική συνέντευξις του Βασιλέως Κωνσταντίνου: “Αν ήμουν ακόμα βασιλιάς της Ελλάδας θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία”

(εξώφυλλο εφημερίδας “ΤΟ ΘΕΜΑ”, την Κυριακή μετά την 17 Νοέμβρη)

ΣΑΦΕΣ ΜΗΝΥΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
69% των Ελλήνων θέλει τανκ στο σπίτι του, αλλά δεν χωράει στο γκαράζ
74% θεωρεί ότι η εξέγερση υποκινήθηκε από Αλβανούς αυτονομιστές
56,2% συμφωνεί με την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου
93,4% δεν ξέρει τι είναι το “πανεπιστημιακό άσυλο”
63% πιστεύει ότι ο Καλάσνικοφ είναι ποδοσφαιριστής του ΠΑΣ Γιάννενα
99% αγοράζει εφημερίδες μόνο για τα DVD (το άλλο 1% δεν αγοράζει εφημερίδες)

(εξώφυλλο εφημερίδας “ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ”, 18 Νοεμβρίου)

ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΛΗΤΕΙΑ
Αναβλήθηκε η αγωνιστική στο ποδόσφαιρο μετά από παρέμβαση της διοίκησης του Παναθηναϊκού, δήθεν για λόγους “εθνικού πένθους”

ΚΟΤΕΣ
Φοβήθηκαν τον διασυρμό στο ντέρμπι του Καραϊσκάκη
Νίκος Αλέφαντος: “Ό,τι και να κάνουν, θα φάνε πεντάρα τουλάχιστον τα βαζέλια”
Μακούν: “Είστε θεότρελοι εδώ πέρα, θέλω να επιστρέψω στην Αφρική που όλα είναι πιο φυσιολογικά”
Βαλβέρδε: “Ποιος ΠΑΟ; Προέχει το φιλικό με την Αναγέννηση Αγουλινίτσας”

(εξώφυλλο περιοδικού Nitro, τεύχος Δεκεμβρίου)

Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
Τι φοράνε, τι σκέφτονται και πώς ζουν οι νέοι του σήμερα

Η ΚΟΥΚΟΥΛΑ ΕΙΝΑΙ ΤΗΣ ΜΟΔΑΣ
Οι νέες τάσεις της μόδας προστάζουν κουκούλα, μαύρο παντού και μολότοφ στο χέρι

ΣΕΞΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΕΛΕΟΝΩΡΑ ΜΕΛΕΤΗ
“Ήμουν κι εγώ στο Πολυτεχνείο τη μέρα της εξέγερσης – είχα πάει να πάρω χάμπουργκερ από τα Goody’s απέναντι”

ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΤΑΝΚΣ
Όλα όσα θέλετε να μάθετε (αλλά ντρέπεστε να ρωτήσετε) για τους αφανείς ήρωες της 17 Νοέμβρη

ΤΕΣΤ: ΜΗΠΩΣ ΕΙΣΤΕ ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ;
Αν ναι, φροντίστε να μην μαθευτεί παραέξω – ή “κάντε τα πλακάκια” με την Αστυνομία

Λέω να είμαι λίγο διαφορετικός σήμερα. Έχω τερματίσει το κράξιμο στο πολιτικό σύστημα, αλλά και να μην το είχα τερματίσει δεν έχω άλλα νομίσματα να ρίξω στο μηχάνημα και να ξαναπαίξω. Εξάλλου, είναι πολύ εύκολο να κατηγορείς για όλα σου τα προβλήματα τους πολιτικούς και την πολιτική εν γένει, αλλά αν θέλουμε κάποτε να προχωρήσουμε μπροστά ως χώρα, θα πρέπει να πάρουμε τον δύσκολο δρόμο και να παραδεχτούμε και τα δικά μας σφάλματα. Και θα πρέπει να τον πάρουμε όλοι μαζί, ακολουθώντας αυτούς τους λίγους τολμηρούς που τον έχουν ήδη χαράξει.

Ας αφήσουμε λοιπόν στην άκρη την παρούσα κυβέρνηση, που δεν έχει λαϊκή νομιμοποίηση αφού δεν προήλθε από εκλογές, και ας ασχοληθούμε λίγο με το τι έγινε πριν από αυτήν την κυβέρνηση. Δύο χρόνια νωρίτερα, το εκλογικό σώμα είχε εκλέξει πανηγυρικά σαν κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχε σιχαθεί μόλις πέντε χρόνια νωρίτερα και μετά από 11 διαδοχικά χρόνια διακυβέρνησης, όμως πλέον σιχαινόταν ακόμα περισσότερο την Νέα Δημοκρατία, που κυβέρνησε για πέντε χρόνια από το 2004, όταν και κέρδισε τις εκλογές κάνοντας τον κόσμο να ξεχάσει «τι σημαίνει δεξιά» και κυρίως να ξεχάσει τι συνέβη από το 1990 ως το 1993. Παρατηρείτε κάτι; Αν είπατε «ναι, ότι οι ψηφοφόροι ψηφίζουν κάθε φορά το κόμμα που σιχαίνονται λιγότερο και όχι αυτό που πραγματικά τους εκφράζει», συγχαρητήρια, είστε οξυδερκείς παρατηρητές.

Πόσο υπεύθυνη στάση έχουμε τηρήσει εμείς, οι ψηφοφόροι όλα αυτά τα χρόνια; Καθόλου, απ’ό,τι φαίνεται. Ανέκαθεν, τα κριτήρια βάση των οποίων ψηφίζαμε οι περισσότεροι ήταν λανθασμένα. Δεν ψηφίζαμε τα κόμματα και τα πρόσωπα που πραγματικά μας εξέφραζαν, αλλά τα κόμματα και τα πρόσωπα που θα μας έκαναν το χατίρι: Το ρουσφέτι μας, τη μετάθεσή μας, τη «διευκόλυνσή» μας. Δεν ψηφίζαμε αυτούς που πιστεύαμε ότι θα έκαναν το καλύτερο για τον τόπο, αλλά αυτούς που θα έδιωχναν από την εξουσία αυτούς που τελικά δεν το έκαναν. Πολλές φορές ψηφίζαμε χωρίς καν να γνωρίζουμε τι συνέβαινε γύρω μας, τι περιελάμβαναν τα προγράμματα των κομμάτων, τι έχει κάνει στη ζωή του αυτός στον οποίο δίναμε τον «σταυρό» μας. Υπήρξαμε ανεύθυνοι, και επομένως υπεύθυνοι σε μεγάλο βαθμό για τα όσα έχουν συμβεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια.

Φυσικά, η ευθύνη βαρύνει συνήθως περισσότερο τον χρηματίζοντα και λιγότερο τον χρηματιζόμενο, όμως αυτό δε δίνει σε κανέναν το δικαίωμα να βγάζει την ουρά του απ’έξω, κατηγορώντας για τα πάντα ένα πολιτικό σύστημα στου οποίου την εδραίωση βοήθησε σημαντικά και ο ίδιος. Εξάλλου, αν ήμασταν κι εμείς σοβαροί ως ψηφοφόροι, δε θα επιτρέπαμε στους εαυτούς μας να μας κυβερνούν οι ίδιοι άνθρωποι που μισήσαμε λίγα χρόνια νωρίτερα. Θα απαιτούσαμε με τον τρόπο μας τις αλλαγές που δήθεν ευαγγελιζόμασταν πάντα.

Αυτό που φαίνεται ότι λίγοι έχουν καταλάβει μέχρι σήμερα είναι μία πολύ απλή παραδοχή: Το κράτος είμαστε εμείς οι ίδιοι. Το «κράτος» δεν είναι μία αφηρημένη έννοια. Δεν είναι μια αγκαλιά που αναζητάμε στις δύσκολες ώρες («πού είναι το κράτος; Πού είναι η πολιτεία;»), δεν είναι εχθρός μας («σιγά μην τα δώσω στο κράτος»), δεν είναι κάτι απόμακρο και ξένο σε μας («το κράτος κοιμάται», «ανάλγητο κράτος»). Το κράτος είμαστε εμείς οι ίδιοι. Και αν εμείς οι ίδιοι συμπεριφερόμαστε ανεύθυνα, τότε δεν μπορούμε να περιμένουμε από το «κράτος» (εμάς, δηλαδή) να είναι υπεύθυνο απέναντί μας. Για να αλλάξει το κράτος, πρέπει πρώτα να αλλάξουμε εμείς. Ο καθένας ξεχωριστά.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να καταλάβουμε πως όταν φοροδιαφεύγουμε κλέβουμε λεφτά μέσα από την τσέπη μας. Ότι όταν μας δίνεται η ευκαιρία να ψηφίσουμε τους εκπροσώπους μας, πρέπει να το κάνουμε υπεύθυνα και με σοβαρά κριτήρια. Ότι κανένα «κράτος» δε θα φροντίσει για μας αν εμείς πρώτα δε φροντίσουμε γι’αυτό.

Φυσικά και δεν έχω καμία διάθεση να υποστηρίξω τους μιζαδόρους, τους τοκογλύφους, τους απατεώνες και όλα αυτά τα φρούτα που παράγουμε σε αφθονία σ’αυτήν τη χώρα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι αν θέλουμε να λιθοβολήσουμε το πολιτικό μας σύστημα για όλα τα κακά της μοίρας μας, ας το κάνουμε. Είναι εύκολο. Αυτό που είναι πραγματικά δύσκολο είναι να βρεις κάποιον αναμάρτητο να πετάξει τον πρώτο λίθο.

(originally posted here)

–          «Καλωσήρθατε στην Ανοιχτή Γραμμή Αυτοκτονίας. Σας ενημερώνουμε ότι οι κλήσεις μαγνητοφωνούνται για λόγους ασφαλείας. Για να μιλήσετε με κάποιον ειδικό, πιέστε 1. Για να ακούσετε το μανιφέστο της οργάνωσής μας, πιέστε 2.

–          Χμμμ…..2.

–           «Η Suicide Assistance ιδρύθηκε το 2011, μία χρονιά κατά την οποία παρατηρήθκε κατακόρυφη αύξηση των αυτοκτονιών, λόγω της οικονομικής κρίσης. Η εταιρεία μας γνωρίζει πολύ καλά ότι η ζωή είναι δύσκολη και συχνά πολλοί από εμάς βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να θέλουμε να αυτοκτονήσουμε, αλλά να μην μπορούμε να το κάνουμε. Οι εξειδικευμένοι υπάλληλοι της Suicide Assistance θα σας συμβουλεύσουν για τον τρόπο αυτοκτονίας που σας ταιριάζει, και αν χρειαστεί θα αναλάβουν να τη φέρουν εις πέρας οι ίδιοι, για να αποφευχθεί το οδυνηρό ενδεχόμενο μίας αποτυχημένης απόπειρας. Εγγυώμαστε 100% εχεμύθεια και 100% αποτελεσματικότητα.» «Για να μιλήσετε με κάποιον ειδικό, πιέστε 1. Για να ακούσετε το μανιφέστο της οργάνωσής μας, πιέστε 2.»

–          1.

–          Είστε σε γραμμή προτεραιότητας. Σύντομα, κάποιος εξειδικευμένος συνεργάτης μας θα είναι μαζί σας. Παρακαλώ περιμένετε»… «Το τελευταίιιιιιιοοοο βράααααδυ μουυυυυυυυυ απόοοοοοοψε το περνάααααωωωωωωωωωωω…»…….. Γραμμή αυτοκτονίας, πώς μπορώ να σας εξυπηρετήσω;

–          Καλησπέρα σας…

–          Καλησπέρα.

–          Θα ήθελα να αυτοκτονήσω.

–          Και πολύ καλά κάνετε. Χρέη;

–          Ναι, πολλά χρέη.

–          Καταλαβαίνω…Στην Suicide Assistance ξέρουμε πολύ καλά πώς νιώθετε και θα κάνουμε τα πάντα για να σας βοηθήσουμε. Αρκεί, φυσικά, να είστε σίγουρος.

–          Ναι, είμαι σίγουρος, το σκέφτομαι εδώ και μήνες.

–          Άνεργος, ε;

–          Ναι, έναν χρόνο τώρα. Πέθανε και η μάνα μου πριν από μερικούς μήνες, και δεν έχω πια κανένα εισόδημα.

–          Μη σας απασχολεί καθόλου, οι υπηρεσίες μας παρέχονται εντελώς δωρεάν, δεν υπάρχει καμία χρέωση.

–          Αλήθεια; Πώς κι έτσι;

–          Είμαστε Μη Κυβερνητική Οργάνωση, επιδοτούμαστε από τους υποστηρικτές μας.

–          Υποστηρικτές;

–          Ναι, συνεργαζόμαστε με νεκροταφεία, γραφεία τελετών, προμηθευτές όπλων και άλλες εταιρείες που μας χρηματοδοτούν. Εσείς δε θα επιβαρυνθείτε καθόλου.

–          Α, ωραία, γιατί το’χα άγχος…

–          Πείτε μου, τώρα: Έχετε συγγενείς εν ζωή;

–          Έναν αδερφό και την πρώην σύζυγό μου.

–          Α, είστε χωρισμένος;

–          Ναι, εδώ και 4 χρόνια.

–          Παιδιά;

–          Δεν έχω, ευτυχώς.

–          Πράγματι, ευτυχώς, δεν είναι κόσμος αυτός να φέρνει κανείς παιδιά. Θα θέλατε να σας βοηθήσω να γράψετε ένα σημείωμα προς τον αδελφό και τη σύζυγό σας;

–          Τι σημείωμα;

–          Ε, δεν μπορείτε να αυτοκτονήσετε χωρίς να αφήσετε πίσω ένα σημείωμα που να εξηγεί για ποιον λόγο το κάνατε. Θα σας περάσουν για τρελό. Ξέρετε, εμείς καταλαβαίνουμε την ανάγκη που νιώθει κανείς να ησυχάσει από τα προβλήματά του, αλλά αυτό το θέμα είναι ακόμα ταμπού για την κοινωνία. Ο αυτόχειρας θεωρείται τρελός. Γι’αυτό και είναι απαραίτητο να αφήσετε ένα σημείωμα, όπου θα εξηγείτε για ποιον λόγο πήρατε αυτήν την απόφαση.

–          Ναι, έχετε δίκιο, δεν το είχα σκεφτεί αυτό.

–          Θέλετε λοιπόν βοήθεια με αυτό; Να σας στείλω σε κάποιο e-mail ένα προσχέδιο να το εκτυπώσετε;

–          Όχι, αφήστε το, θα το κάνω μόνος μου.

–          Πολύ ωραία, όπως θέλετε. Τώρα, έχετε σκεφτεί με ποιον τρόπο θα θέλατε να αυτοκτονήσετε;

–          Σκεφτόμουν τα χάπια…

–          Α, δε σας τα συνιστώ. Αυτές οι απόπειρες συνήθως αποτυγχάνουν, υπάρχουν πολύ πιο σίγουροι τρόποι.

–          Τι μου προτείνετε;

–          Το κρέμασμα είναι αρκετά αποτελεσματικό και καθαρό, ο θάνατος επέρχεται γρήγορα, καθώς η αγχόνη τσακίζει τον σβέρκο σας και…

–          Θεέ μου, δεν μπορώ, δεν μπορώ ούτε να το σκέφτομαι. Κάτι άλλο;

–          Μένετε σε πολυκατοικία;

–          Ναι, είναι μία τριώροφη πολυκατοικία.

–          Α, δε μας κάνει, ακόμα κι αν πέσετε από την ταράτσα υπάρχει η πιθανότητα να επιζήσετε, και μάλιστα με σπασμένα πόδια, διαλυμένη σπλήνα, πιθανόν με σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες…

–          Αχ σας παρακαλώ, δεν μπορώ να τα ακούω αυτά.

–          Μα νόμιζα ότι το έχετε πάρει απόφαση.

–          Το έχω πάρει, αλλά δε θέλω να υποφέρω.

–          Καταλαβαίνετε, όμως, ότι αν η αυτοκτονία ήταν κάτι το υποφερτό, δε θα χρειαζόταν να είμαι εδώ να σας συμβουλεύω, θα το κάνατε και μόνος σας.

–          Δεν υπάρχει κάτι άλλο; Ξέρω’γω, έχω ακούσει ότι η ηλεκτρική καρέκλα ας πούμε δεν πονάει τόσο πολύ.

–          Λυπάμαι, η ηλεκτρική καρέκλα είναι ρεζερβέ απόψε, θα είναι ξανά διαθέσιμη την ερχόμενη Δευτέρα, αν είστε διατεθειμένος να περιμένετε.

–          Τι άλλο έχετε;

–          Υπάρχει πάντα η λύση του πιστολιού.

–          Πιστόλι, ε; Ποτέ δεν τα πήγαινα καλά με τα όπλα.

–          Αν έχετε πρόβλημα, μπορούμε να στείλουμε κάποιον από το σπίτι σας να το κάνει αυτός.

–          Αλήθεια; Αυτό θα ήταν καλό.

–          Φυσικά. Προτιμάτε 38άρι; Καλάσνικοφ; Κοντόκανη καραμπίνα; Ούζι;

–          Δεν ξέρω καθόλου από αυτά, ό,τι να’ναι.

–          Ξέρετε, έχει σημασία, ας πούμε η καραμπίνα και το καλάσνικοφ θα γεμίσουν το σπίτι με αίματα και εντόσθια, θα είναι δύσκολο να καθαριστούν μετά, είναι κρίμα δηλαδή γι’αυτόν που θα το αναλάβει, γι’αυτό σας πρότεινα τον απαγχονισμό αρχικά…

–          Όχι, όχι, να λείπει. 38άρι.

–          38άρι, καλή επιλογή. Να ξέρετε, οι πιστολέρο μας είναι οι καλύτεροι της αγοράς.

–          Το ελπίζω.

–          Κάτι άλλο, τώρα: Έχετε κάποιον γνωστό σε γραφείο τελετών; Να σας συστήσω κάποιο;

–          Α, θα το κανονίσει ο αδελφός μου αυτό.

–          Ναι, αλλά εμείς έχουμε την τεχνογνωσία και τις διασυνδέσεις, μπορώ να σας προσφέρω ένα πακέτο με φέρετρο από μαόνι, θέση στην άκρη του νεκροταφείου, να μην είστε ανάμεσα σε όλους τους άλλους νεκρούς, και δωρεάν μακιγιέρ.

–          Μακιγιέρ;

–          Φυσικά, θα πρέπει κάποιος να φροντίσει το πρόσωπό σας για να μπορεί να είναι ανοιχτό το φέρετρο. Ξέρετε, οι σφαίρες του όπλου θα σας κάνουν το κεφάλι σαν έμμενταλ από τις τρύπες, και…

–          ΜΗΝ ΤΟ ΛΕΤΕ ΑΥΤΟ, σας παρακαλώ δηλαδή, δεν μπορώ να σκέφτομαι τέτοια πράγματα!

–          Μα δεν καταλαβαίνω, εσείς δε μου είπατε ότι θέλετε να αυτοκτονήσετε; Όλα αυτά δεν τα είχατε σκεφτεί;

–          Δε θέλω να τα σκέφτομαι, θέλω απλά να αυτοκτονήσω και να τελειώσουν τα βάσανά μου!

–          Μα θα τελειώσουν τα βάσανά σας, απλά όταν τελειώσουν θα είστε σαν σουρωτήρι από τις σφαίρες και κατάχλωμος από την αιμορραγία.

–          Μα επιτέλους, γιατί μου τα λέτε αυτά;

–          Προσπαθώ νας σας κάνω να εγκλιματιστείτε στη νέα σας κατάσταση, μην ξεχνάτε ότι σε λίγες ώρες θα είστε νεκρός, αιμόφυρτος, στο πάτωμα του σπιτιού σας, με τριάντα τρύπες από 38άρι σε όλο σας το σώμα…

–          Άι σιχτίρ μωρή, που να φας τη γλώσσα σου, προτιμώ να ζήσω

–          Όπως θέλετε κύριε, εμείς πάντως είμαστε στη διάθεσή σας αν μας χρειαστείτε.

–          Δε θα σας χρειαστώ.

*ΚΛΙΚ*

–          Λοιπόν;

–          Άλλος ένας χέστης.

–          Ήταν πολύ έξυπνη η ιδέα της «Γραμμής Αυτοκτονίας».

–          Πράγματι, από τότε που την ξεκινήσαμε δεν έχει καταγραφεί ούτε μία αυτοκτονία σε ολόκληρη την πόλη. Όλοι λένε «καλύτερα να πεθάνω, να μην υποφέρω», αλλά όταν τους εξηγείς τι θα τους συμβεί πεθαίνοντας, προτιμούν να ζήσουν.

–          Νομίζω ότι είναι στην ανθρώπινη φύση αυτό.

–          Μα αυτό τους κάνουμε, στην ουσία: Ξυπνάμε το κοιμισμένο τους ένστικτο αυτοσυντήρησης.

–          Ήταν πολύ έξυπνη ιδέα.

–          Χαίρομαι που μου το αναγνωρίζεις

*ΝΤΡΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΝ*

–          Άλλος ένας χέστης…

Άλλη μια μέρα χωρίς κυβέρνηση, άλλη μια μέρα ηρεμίας. Χωρίς νέα μέτρα, χωρίς απεργίες, χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις. Αντίθετα, στα κόμματα δεν είναι και τοσο ήρεμοι. Σαν αποκεφαλισμένα κοτόπουλα, τρέχουν πέρα-δώθε για όσο αντέξουν πριν σωριαστούν στο έδαφος. Κάθε μέρα κάνουν ό,τι μπορούν για να μας αποδείξουν ότι η θέση τους είναι στον κάλαθο των αχρήστων, και ο τελευταίος να κλείσει το καπάκι.

Αρχίζω και αναλογίζομαι πολύ σοβαρά το βάρος της ευθύνης που φέρουμε όλοι μας, όλοι εμείς που σχολιάζουμε εκ του μακρώθεν όλη αυτήν την κατάσταση, που κράζουμε τους πολιτικούς αρχηγούς, που σατιρίζουμε τα κομματόσκυλα που έχουν κατακλύσει τους τηλεοπτικούς μας δέκτες, που σκαρφιζόμαστε λογοπαίγνια και γελάμε με τα ίδια μας τα χάλια. Εκτονωνόμαστε στο Διαδίκτυο, και τελικά η εκτόνωσή μας έχει μηδαμινό αντίκτυπο στον έξω κόσμο. Είμαστε κλεισμένοι σε μια γυάλα, φωνάζουμε για να μας ακούσουν τα άλλα ψάρια της γυάλας, αλλά η φωνή μας δεν ακούγεται προς τα έξω. Έχει τελικά νόημα όλο αυτό; Ή μήπως βολεύει όλους τους άλλους εκτός από εμάς;

Σίγουρα, η κατάσταση βγάζει γέλιο, και δε χρειάζεται και κανένα φοβερό ταλέντο στη σάτιρα για να γράψεις μία ατάκα που θα κάνει πλάκα με τις πολιτικές εξελίξεις. Αλλά δε βγάζει μόνο γέλιο. Βγάζει και πίκρα, απογοήτευση, εκνευρισμό. Βλέπεις τους ανθρώπους που εσύ ψήφισες πριν από δύο χρόνια να ρεζιλεύονται κάθε μέρα, προσπαθώντας να βολέψουν τα κομματικά τους συμφέροντα και, δευτερευόντως, να σχηματίσουν και μία κυβέρνηση εθνικού σουρεαλισμού που θα αναλάβει το δύσκολο έργο να φέρει εις πέρας όλα αυτά που οι άλλοι φοβούνται να αναλάβουν, γιατί ξέρουν πως αν το κάνουν θα βλέπουν σταυρούς μόνο στις εκκλησίες και ποτέ στα ψηφοδέλτια, δίπλα στο όνομά τους. Βλέπεις πόσο φοβούνται, και σκέφτεσαι πόσο παράξενο πράγμα είναι η εξουσία. Στο απόγειό της σε κάνει αυταρχικό, σε γεμίζει αυτοπεποίθηση, σε ωθεί να κάνεις οτιδήποτε για να τη διατηρήσεις. Όταν όμως βλέπεις πως είναι αναπόφευκτο να τη χάσεις, φοβάσαι. Τρέμεις. Σώζεις ό,τι προλαβαίνεις πριν καταρρεύσεις και φοβάσαι ότι μέσα στο επόμενο λεπτό μπορεί να είσαι πια ένας κοινός θνητός. Και πριν ακόμα χάσεις την εξουσία, είσαι ήδη ένα ανθρωπάκι με ημερομηνία λήξης.

Μπορεί αύριο πρωθυπουργός να είναι ο Παπαδήμος, ο Πετσάλνικος, ο Κακλαμάνης, ο Διαμαντούρος, ο Σκουρής, ο Μητσοτάκης, ο Καραγκούνης, ο Νταλάρας, ο Τζένγκις Χαν, η Μπρίτνι Σπίαρς, τα Teletubbies, ο Πάτρικ ο Αστερίας και όποιος άλλος απίθανος ακουστεί αύριο. Αλλά έχει πραγματικά σημασία ποιος από αυτούς θα είναι πρωθυπουργός σε μία κυβέρνηση που δεν θα έχεις ψηφίσει ποτέ; Πες όσα αστεία θες, κάνε πλάκα με τα ονόματα των υποψηφίων, γέλα με την ψυχή σου, όμως μην ξεχνάς πως όποιος κι αν τελικά διοριστεί πρωθυπουργός, θα έχει διοριστεί χωρίς καν να σου ζητηθεί η γνώμη. Άσε το χαμόγελό σου να παγώσει έστω για λίγο, και μετά γύρνα πάλι στα αστεία και τα λογοπαίγνιά σου.

Αν κάτι θα πρέπει να μας δίνει ελπίδα αυτές τις μέρες, είναι η επικείμενη κατάρρευση του σάπιου πολιτικού συστήματος, το οποίο κρατούσε για χρόνια όρθιο ο δικομματισμός. Τώρα είναι η πιο κατάλληλη στιγμή από ποτέ για να καταλάβει και ο τελευταίος φανατικός Πασόκος ή Νεοδημοκράτης ότι το κόμμα που στήριξε, το σημαιάκι που κούνησε, το χειροκρότημα που σπατάλησε, τα χρήματα που ακούμπησε, όλα αυτά δεν έχουν πλέον κανένα νόημα. Ότι οι ηγέτες τους δεν είναι εδώ για να «υπηρετούν τον τόπο», αλλά για να εξασφαλίζουν πρωτίστως τα συμφέροντα τα δικά τους και των «δικών τους» παιδιών. Και αν περισσέψει και κάτι για κανέναν άλλο, βλέπουμε.

Θυμάμαι το 2004, πριν τις εκλογές. Όλοι κατακεραύνωναν το ΠΑΣΟΚ, κατηγορούσαν τους βουλευτές του ότι ήταν μπλεγμένοι σε σκάνδαλα, ότι έφαγαν μίζες εκατομμυρίων, ότι ήταν διεφθαρμένοι μέχρι τα μπούνια. Και, πολύ λογικά θα έλεγε κανείς, ψήφισαν Νέα Δημοκρατία, ένα κόμμα που ιδεολογικά δεν είχε και καμιά φοβερή διαφορά από το ΠΑΣΟΚ και δεν είχε κυβερνήσει τα τελευταία 11 χρόνια, οπότε θεωρητικά τα στελέχη του ήταν άφθαρτα.

Μετά, θυμάμαι την πενταετία της Νέας Δημοκρατίας και τα αμέτρητα νέα σκάνδαλα, τις νέες μίζες και την νέα γενιά διαφθοράς που έκανε κουμάντο στη χώρα. Ξέρεις τι έλεγαν οι ίδιοι άνθρωποι που είχαν δει μέσα σε λίγα χρόνια και τα δύο μεγάλα κόμματα να βουτάνε το χέρι στο βάζο με το γλυκό; «Αυτοί του ΠΑΣΟΚ κλέβανε, αλλά δίνανε και σε μας τίποτα, αυτοί της ΝΔ τα τρώνε όλα μόνοι τους!». Και με αυτήν τη νοοτροπία και ένα πολύ βολικό «λεφτά υπάρχουν», φτάσαμε σε μία ακόμα διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, και μάλιστα με τα ίδια πάνω-κάτω πρόσωπα που πριν από πέντε χρόνια βρίζαμε πατόκορφα.

Τι θα κάνουμε, λοιπόν, στις επόμενες εκλογές, όταν αυτές γίνουν με το καλό; Θα ψηφίσουμε Νέα Δημοκρατία, μήπως και έχει αλλάξει; Ή θα στηρίξουμε το ΠΑΣΟΚ και τις μεταρρυθμίσεις του που μας έχουν εξαθλιώσει; Εγώ το έχω πει και το ξαναλέω: Αν αυτά τα δύο κόμματα στις επόμενες εκλογές συγκεντρώσουν αθροιστικά πάνω από 30%, τότε ό,τι κι αν πάθουμε μας αξίζει.

Το πολιτικό μας σύστημα χρειάζεται πολλές αλλαγές. Αλλαγές προσώπων, για να μπουν στην πολιτική άνθρωποι άφθαρτοι, ικανοί και ανοιχτόμυαλοι. Αλλαγές νόμων, για να μην δικαιούται κανένα κόμμα 200 έδρες μπόνους επειδή απέσπασε 3% περισσότερες ψήφους από το άλλο. Αλλαγές νοοτροπίας, για να μην είναι οι βουλευτές του κάθε κόμματος ρομποτάκια που αυτομάτως ψηφίζουν ό,τι τα διατάξει ο αρχηγός του κόμματός τους. Αλλαγές νοοτροπίας του εκλογικού σώματος, για να ψηφίζουμε με βάση αξιοκρατικά κριτήρια, και όχι επειδή μας άρεσε η φωτογραφία της υποψήφιας βουλευτού στο φυλλάδιό της. Αλλαγές συνηθειών, για να πάψει το debate να είναι μία αποστειρωμένη διαδικασία παράλληλων μονολόγων που δε βγάζουν κανένα νόημα. Αλλαγές στα ΜΜΕ, για να μην υπάρχουν ύποπτες διασυνδέσης μεταξύ πολιτικών και καναλαρχών. Αλλαγές δύσκολες, αλλά απαραίτητες.

Και αν δεν αρχίσουν αυτές οι αλλαγές να συμβαίνουν τώρα, που οι υπηρέτες αυτού του τελειωμένου συστήματος τρέχουν πέρα-δώθε σαν τα κοτόπουλα προσπαθώντας να βρουν το κεφάλι τους, ίσως να μην υπάρξει ποτέ καταλληλοτερη στιγμή.

Είναι τόσο ανώφελο αυτές τις μέρες να γράφεις ένα κείμενο επικαιρότητας. Μπορεί την επόμενη κιόλας στιγμή που θα έχεις τελειώσει την πρώτη παράγραφο να έχει ανατραπεί τελείως το σκηνικό. Να, τις προάλλες έγραφα τη γνώμη μου για το δημοψήφισμα, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν κάτι πολύ κακό, και λίγες ώρες αργότερα μάθαμε ότι τελικά το concept του δημοψηφίσματος ήταν απλά μία «μπλόφα», για να αναγκαστεί να συναινέσει η αντιπολίτευση.

Με άλλα λόγια, το «δημοψήφισμα» ήταν ένας εκβιασμός. Και όταν εκβιάζεις, ασχέτως αν είσαι πρωθυπουργός, ή νονός της νύχτας, ή ο νταής του σχολείου, καθίστασαι αυτόματα εγκληματίας. Και όταν το διακύβευμα είναι ένας ολόκληρος λαός, τότε μιλάμε για κακούργημα.

Ποιος κυβερνάει τελικά αυτόν τον τόπο; Και ποιος θέλουμε να τον κυβερνά;

Σύμφωνα με το Σύνταγμα, «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον Λαό» (δε χρειάζεται να είσαι και συνταγματολόγος για να το ξέρεις, είναι μόλις στην τρίτη παράγραφο του πρώτου άρθρου του). Όπως αρμόζει σε μία δημοκρατία, δηλαδή. Τον πρώτο λόγο για οποιοδήποτε ζήτημα απασχολεί τη χώρα τον έχει ο «κυρίαρχος λαός». Μόνο που το Σύνταγμα δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ένα κουρελόχαρτο. Ένα κουρελόχαρτο που ο κάθε τυχάρπαστος συνταγματολόγος ερμηνεύει όπως τον συμφέρει, με αποτέλεσμα ο πραγματικός έλεγχος του κράτους να μη βρίσκεται στον λαό, αλλά σε αυτόν που μπορεί να μανιπουλάρει το Σύνταγμα όπως τον βολεύει, αυτόν ή τον προϊστάμενό του.

Φτάνουμε, λοιπόν, σήμερα να έχουμε στα χέρια μας ένα τεράστιο πρόβλημα, το οποίο αφορά το σύνολο του λαού. Και ποιος αποφασίζει για το πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα; Ο «κυρίαρχος λαός»; Όχι, βέβαια. Την απόφαση την παίρνουν άνθρωποι που εξελέγησαν κάτω από «α» συνθήκες, με μία «α» ατζέντα και με μία «α» λαίκή στήριξη, και τώρα επιχειρούν να κάνουν κουμάντο κάτω από «β» συνθήκες, με μία «β» ατζέντα και μηδαμινή λαϊκή στήριξη. Παίζοντας με τα όρια της συνταγματικής νομιμότητας, αρνούνται να δώσουν στον λαό την ευκαιρία να εκφραστεί μέσω της εκλογικής διαδικασίας, που πιστεύω ότι επιβάλλεται σε τέτοιες περιπτώσεις, και κοιτάζουν πώς θα σχηματίσουν μία νέα κυβέρνηση χωρις να ζητήσουν τη γνώμη αυτών που κυβερνούν. Πρωτότυπο, ε;

«Κυβέρνηση εθνικής ενότητας», λέει. Πέρα από την φράση «εθνική ενότητα», που από μόνη της μου προκαλεί τάση για εμετό (παρεκτός όταν απαντάται στο σύνθημα «η εθνική ενότητα με αίμα είναι βαμμένη/στον κόσμο των αφεντικών είμαστε όλοι ξένοι), το γεγονός ότι δύο κόμματα (και ένα τρίτο ακροδεξιό που προσπαθεί με κάθε τρόπο να χωθεί στην εξουσία) αποφασίζουν για χάρη αυτών που κυβερνούν να συγκροτήσουν μία νέα κυβέρνηση, χωρίς να τους ζητήσουν το λόγο, τότε δε μιλάμε για «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» (εμετός), αλλά για «κυβέρνηση κομματικής σωτηρίας». Γιατί πώς μπορείς να αποκαλείς «εθνικό» κάτι που ομολογουμένως δεν υποστηρίζεται από τον λαό;

Και θα μου πεις ότι όλοι αυτοί είναι δημοκρατικά εκλεγμένοι, και άρα νομιμοποιούνται να κάνουν ό,τι γουστάρουν. Εξάλλου, τους καλύπτει το Σύνταγμα. Βέβαια, όταν έχεις έναν συνταγματολόγο με το μέρος σου, το Σύνταγμα σε καλύπτει πάντα, ακόμα κι αν κηρύξεις δικτατορία. Πόσο μάλλον όταν τον έχεις και για αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, και γενικά για το παιδί για όλες τις δουλειές. Είναι, όμως, αυτό το πνεύμα του νόμου; Δηλαδή μπορεί μία κυβέρνηση να συνεχίσει να κυβερνά όταν στο μεταξύ έχουν συμβεί γεγονότα που έχουν ανατρέψει πλήρως τις συνθήκες και άρα πιθανότατα έχει αλλάξει και η στάση του λαού απέναντί της;

Φοβάμαι ότι η απάντηση είναι «και ναι, και όχι». Βλέπεις, το Σύνταγμα υποθέτει αφελώς ότι οι πολιτικοί που αναλαμβάνουν κατά καιρούς τις τύχες της χώρας στα χέρια τους είναι άνθρωποι υπεύθυνοι, ανιδιοτελείς και ανεξάρτητοι από εξωτερικές πιέσεις. Οι πολιτικοί μας δεν είναι τίποτα απ’όλα αυτά, θες από δόλο, θες από ανθρώπινη αδυναμία. Επομένως, αυτό που ηθικά είναι επιλήψιμο, συνταγματικά είναι προβλεπόμενο. Θυμάσαι τον Βουλγαράκη, που έλεγε πως ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό; Ε, αυτό. Κάτσε βγάλε άκρη τώρα.

Αν είχες και την παραμικρή αμφιβολία, αυτές τις μέρες πρέπει να σιγουρεύτηκες: Δεν κυβερνάς εσύ αυτόν τον τόπο. Εσύ ρίχνεις μία ψήφο, χάρη στην οποία σχηματίζεται μία κυβέρνηση που εκφράζει την πλειοψηφία. Αυτοί που ψήφισες, όμως, έχουν την στρεβλή εντύπωση πως για τέσσερα χρόνια η χώρα είναι τσιφλίκι τους και μπορούν να την κάνουν ό,τι θέλουν. Κι αν εσύ μαζί με κανα-δυο εκατομμύρια άλλους μετά από δύο χρόνια αποφασίσεις ότι μετάνιωσες για την ψήφο σου και θες να την πάρεις πίσω, παίρνεις την απάντηση «κατόπιν την απομακρύνσεως εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται», ή αλλιώς «ο τόπος έχει εκλεγμένη κυβέρνηση με λαίκή εντολή». Μία εντολή που δεν μπορείς να πάρεις πίσω.

Μόνο αν το σκεφτείς έτσι καταλαβαίνεις ότι τελικά η ψήφος είναι πολύ σημαντικό πράγμα για να τη ρίξεις σε αυτόν που θα βολέψει το παιδί σου στο Δημόσιο. Γιατί μαζί με το παιδί σου θα βολέψει κι ένα σωρό άλλα παιδιά, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή το Δημόσιο να γίνει η πέτρα που θα τραβήξει στον βυθό της λίμνης μια ολόκληρη κοινωνία. Όμως για να έχει αξία η ψήφος, πρέπει όλοι να τη δούμε σοβαρά. Για μένα προσωπικά, αν στις επόμενες εκλογές (όποτε αυτές γίνουν – και αν γίνουν, γιατί πλέον νομίζω πως τις θεωρούν κάτι σαν χόμπι) τα δύο μεγάλα κόμματα συγκεντρώσουν αθροιστικά πάνω από 30%, θα είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Φτιάξε καλύτερα ένα δικό σου κόμμα, τύπου «Χριστοπιστία», και κατέβα ως ανεξάρτητος. Και ρίξε σε αυτό την ψήφο σου. Λιγότερο χαμένη θα πάει.

Γιατί ναι, θέλουμε εκλογές. Αλλά θέλουμε εκλογές που θα αλλάξουν κάτι, που θα σαρώσουν ολόκληρο το πολιτικό κατεστημένο στο πέρασμά τους, όχι εκλογές που θα το διατηρήσουν αλώβητο στις καρέκλες του. Θέλουμε πολίτες που ενημερώνονται καθημερινά για το τι συμβαίνει, αντικειμενικά και ανεξάρτητα, και όταν έρθει η ώρα να ρίξουν την ψήφο τους, τη ρίχνουν στο κόμμα που τους εκφράζει και όχι σε αυτό που διαφημίστηκε περισσότερο από τα κανάλια.

Μέχρι να γίνει αυτό (και ίσως να μην είναι και πολύ μακριά…), κουμάντο σε αυτήν τη χώρα δεν κάνει ο «κυρίαρχος λαός». Δεν ξέρω ακριβώς ποιος ή ποιοι το κάνουν, αλλά πάντως σίγουρα όχι εμείς.

Σε ολόκληρο τον κόσμο, από την αρχή της ανθρωπότητας, λαμβάνονται καθημερινά αποφάσεις ασήμαντες και αποφάσεις σημαντικές. Και μια στο τόσο, βρίσκεται κάποιος να πάρει μία πραγματικά μεγάλη απόφαση, που του εξασφαλίζει μία θέση στα βιβλία της ιστορίας, είτε με χρυσά γράμματα, είτε με μία μαύρη σελίδα αφιερωμένη αποκλειστικά σ’αυτόν.

Τι διαχωρίζει μία απλώς σημαντική απόφαση από μία αληθινά μεγάλη απόφαση; Δύο παράγοντες, νομίζω: Η στιγμή κατά την οποία λαμβάνεται, και ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζει.

Με αυτά τα δεδομένα, είναι η απόφαση του πρωθυπουργού της χώρας για δημοψήφισμα σχετικά με τη δανειακή σύμβαση μία μεγάλη απόφαση; Μάλλον όχι. Είναι σίγουρα μία σημαντική απόφαση. Και είναι σίγουρα μία απόφαση που επηρεάζει έναν σημαντικό αριθμό ανθρώπων – όλη την Ελλάδα. Ωστόσο, η στιγμή στην οποία ελήφθη αυτή η απόφαση δεν είναι απλά ακατάλληλη. Είναι η πλέον ακατάλληλη.

Το να γίνονται δημοψηφίσματα δεν είναι κακό πράγμα. Καθόλου κακό, μάλιστα – «άμεση δημοκρατία» δε ζητούσαν οι «αγανακτισμένοι» (πόσο με ενοχλεί αυτή η λέξη σαν προσδιορισμός) στο Σύνταγμα; Ε, το δημοψήφισμα είναι η πεμπτουσία της άμεσης δημοκρατίας. Έχεις ένα πραγματικά σοβαρό θέμα, τόσο σοβαρό που βλέπεις ότι ακόμα κι αν ψηφίσει γι’αυτό η Βουλή (όπου «Βουλή» οι εκατόν πενηντακάτι βουλευτές του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος, λόγω σοβαρής δυσμορφίας του πολιτεύματός μας), πάλι θα προκληθούν σοβαρές και δικαιολογημένες αντιδράσεις. Τι κάνεις; Πετάς το μπαλάκι στον λαό. Τον «κυρίαρχο λαό».

Το θέμα είναι ότι ο λαός δεν είναι κυρίαρχος όποτε μας συμφέρει. Ή είναι πάντα κυρίαρχος, ή δεν είναι καθόλου. Τα τελευταία δύο χρόνια έχει περάσει ένα μνημόνιο, ένα μεσοπρόθεσμο, ένα πολυνομοσχέδιο, κάτι επικαιροποιημένα, κάτι συμβάσεις και κάποια άλλα τέτοια αμελητέα. Προφανώς, τίποτα απ’όλα αυτά δεν ήταν αρκετά σοβαρό για να αποφανθεί ο «κυρίαρχος λαός» για την τύχη του. Και τον θυμηθήκαμε τώρα, που έχουν περάσει όλα αυτά, έχουν αποτύχει, και οι δύο επιλογές που μας προσφέρει ένα δημοψήφισμα είναι «καταστροφή» ή «χάος». Όχι, δεν είναι η κατάλληλη εποχή για δημοψήφισμα. Ένα δημοψήφισμα πριν από δύο χρόνια θα ήταν μεγάλη απόφαση. Ένα δημοψήφισμα σήμερα θα ήταν μεγάλη μαλακία. Όλα είναι θέμα timing.

Και για πες, λοιπόν, «κυρίαρχε λαέ»: Τι διαλέγεις; Υποκύπτεις στο εκβιαστικό δίλημμα της κυβέρνησης και την στηρίζεις, μην αντέχοντας να αναλάβεις στους ώμους σου το βαρύ φορτίο της ευθύνης για τυχόν επιστροφή στη δραχμή; Ή ψηφίζεις την έξοδο από την ευρωζώνη και τις ανεξέλεγκτες συνέπειες που θα έχει κάτι τέτοιο στη ζωή σου; Θα σου το πω απλά: Ό,τι από τα δύο κι αν αποφασίσεις, είσαι χαμένος. Αν το δίλημμα τεθεί όπως το φανταζόμαστε όλοι, τότε πρόκειται για μία πολύ καλοστημένη παγίδα. Αν πεις «ΝΑΙ», θα είσαι συνένοχος της κυβέρνησης στα όσα έχει κάνει μέχρι σήμερα και στα όσα πρόκειται να κάνει στο μέλλον αν την αφήσεις. Εσύ θα ψηφίσεις «ΝΑΙ» για να διασώσεις ό,τι μπορείς από αυτά που διέλυσε τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση, όμως επικοινωνιακά το «ναι» σου θα παρουσιαστεί σαν γενναία στήριξη στους κυβερνώντες. Αν πάλι πεις «ΟΧΙ», θα γίνεις αποδιοπομπαίος τράγος. Θα είσαι ο αντιδραστικός, ο ανεύθυνος, ο απερίσκεπτος που άγεται και φέρεται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που βάζουν τα μικροκομματικά συμφέροντα πάνω από το συμφέρον της χώρας σου (σαν να το ακούω ήδη σε διάγγελμα του ΓΑΠ). Ό,τι και να κάνεις, είσαι χαμένος.

Αυτό χρειαζόμαστε, αλήθεια, στην ήδη δύσκολη εποχή που διανύουμε; Ένα πολωτικό δίλημμα; Έναν μίνι εμφύλιο πόλεμο; Μία ακατάσχετη ροή προπαγάνδας εκατέρωθεν; Αν αυτό είναι που χρειαζόμαστε, τότε ναι, πάμε να ψηφίσουμε το «ΝΑΙ» ή το «ΟΧΙ» μας δαγκωτό. Να παίξουμε το παιχνίδι αυτών που ευνοούνται στην κάθε περίπτωση. Να «σωθεί η χώρα», τέλος πάντων.

Θα μου πεις «είναι καλύτερη λύση οι εκλογές;». Ναι, ξέρω, αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι θα ήταν παράνομες. Αλλά το ίδιο και τα δημοψηφίσματα. Στις εκλογές τουλάχιστον έχεις περισσότερες επιλογές. Είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να ψηφίζεις «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ», από το να ψηφίζεις «Α» ή «Β» ή «Γ» ή «Δ» ή «Ε» ή «ΣΤ» ή «Η» ή «Θ» και πάει λέγοντας. Ακόμα κι αν από αυτές τις επιλογές δε σε καλύπτουν οι πέντε, ή οι δέκα ή οι τριάντα, κάποια θα βρεις που να σε εκφράζει έστω και ελαχιστα. Αν πραγματικά ενδιαφερθείς να εξερευνήσεις λίγο το πολιτικό τοπίο της χώρας, θα βρεις ότι υπάρχουν κι άλλα κόμματα εκτός από αυτά που παίζει η τηλεόραση, που μπορεί να έχουν κάτι να σου πουν, πού ξέρεις. Δεν έχεις και τίποτα να χάσεις, έτσι δεν είναι; Δε σε εκβιάζει κανείς. Ψηφίζεις ό,τι γουστάρεις, ό,τι θεωρείς εσύ καλύτερο. Δε σου βάζει κανείς το πιστόλι στον κρόταφο, αναγκάζοντάς σε να διαλέξεις το καλύτερο από δύο κακά. Και πού ξέρεις, αν η κοινωνία έχει ωριμάσει τόσο όσο νομίζουν μερικοί, μπορεί οι επόμενες εκλογές να κρύβουν ευχάριστες εκπλήξεις.

Το «ΝΑΙ» ή το «ΟΧΙ» μας, αν τελικά κληθούμε να απαντήσουμε, θα είναι η δική μας μεγάλη απόφαση. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, τα βιβλία της ιστορίας θα γράφουν γι’αυτό. Όπως επίσης θα γράφουν για τις μηχανορραφίες και τα «μαγειρέματα» που οδήγησαν στην διενέργεια αυτού του δημοψηφίσματος, αν ποτέ αποκαλυφθούν πλήρως. Και ίσως, ίσως λέω, σε τριάντα χρόνια θα διαβάζουμε μαζί με τα παιδιά μας τα βιβλία της Ιστορίας, θα τα θυμόμαστε όλα αυτά και θα γελάμε…